Bab 1: Penyiasatan Saintifik

Isi Kandungan

	►	1.1 Kaedah Penyiasatan Saintifik
	►	1.2 Sikap Saintifik dan Nilai Murni dalam Kaedah Penyiasatan Saintifik

⇲ Dapatkan latihan (objektif and subjektif), secara percuma untuk OS Android.

1.1 Kaedah Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Saintifik
■ Kaedah penyiasatan saintifik ialah kaedah yang digunakan mengikut peraturan dan prinsip sains yang tepat, teratur dan sistematik untuk memperoleh pengetahuan sains.
■ Langkah-langkah kaedah penyiasatan saintifik:

	►	Mengenal pasti masalah
	►	Mengenal pasti pemboleh ubah
	►	Membuat hipotesis
	►	Mengawal pemboleh ubah
	►	Merancang penyiasatan
	►	Menjalankan penyiasatan
	►	Mengumpul data
	►	Menganalisis dan mentafsir data
	►	Membuat kesimpulan
	►	Membuat laporan

Kaedah Penyiasatan Saintifik
■ Mengenal pasti masalah

►

Berlaku hasil daripada pemerhatian yang akan membawa kepada soalan atau kesimpulan.

■ Mengenal pasti masalah

►

Berlaku hasil daripada pemerhatian yang akan membawa kepada soalan atau kesimpulan.

■ Mengenal pasti dan mengawal pemboleh ubah

	►	Pemboleh ubah perlu dikenal pasti untuk mendapatkan hipotesis yang akan dibuat.
	►	Pemboleh ubah: Syarat atau faktor-faktor yang boleh berubah dalam penyiasatan saintifik.
	►	Terdapat tiga jenis pemboleh ubah: ◉ Pemboleh ubah yang dimalarkan: Ditetapkan dalam eksperimen (bahan yang sama digunakan) ◉ Pemboleh ubah yang dimanipulasikan: Diubah untuk mengkaji hipotesis ◉ Pemboleh ubah yang bergerak balas: Pemerhatian atau keputusan eksperimen

■ Video ini mengandungi maklumat mengenai pemboleh ubah (Bahasa Inggeris)

■ Membuat hipotesis

	►	Hipotesis adalah satu kenyataan yang ringkas yang mencadangkan jawapan kepada masalah ini.
	►	Hipotesis menyatakan hubungan antara pembolehubah dimanipulasikan dan pembolehubah bergerak balas.
	►	Jika hipotesis diterima daripada keputusan eksperimen, teori sains boleh dibuat. Jika tidak, satu hipotesis baru perlu dibuat.

■ Merancang penyiasatan

	►	Senaraikan peralatan dan bahan yang diperlukan ketika menjalankan eksperimen.
	►	Tentukan cara untuk mengawal semua penggunaan pemboleh ubah dan bagaimana untuk mengukur data (pembolehubah bergerak balas).

■ Menjalankan penyiasatan

	►	Menjalankan siasatan mengikut prosedur yang dirancang.
	►	Mengumpul data daripada penyiasatan itu.

■ Mengumpul data

	►	Mengumpul data dengan membuat pemerhatian kuantitatif dan kualitatif.
	►	Contoh data kuantitatif: berat, panjang, masa dan jumlah.
	►	Contoh data kualitatif: warna dan bentuk.

■ Menganalisis data

	►	Langkah untuk menghuraikan data yang dikumpul secara terperinci.
	►	Data disusun dalam bentuk carta bar, histogram, graf garis, carta pai atau jadual.

■ Mentafsir data

	►	Data ditafsirkan daripada carta bar, histogram, graf garis, carta pai atau jadual.
	►	Semua hubungan antara pembolehubah dinyatakan berdasarkan pemerhatian.
	►	Tunjuk semua pengiraan jika perlu.

■ Membuat kesimpulan

	►	Kesimpulan merupakan kenyataan mengenai keputusan penyiasatan saintifik berdasarkan hipotesis.
	►	Satu kesimpulan yang rasional diambil berdasarkan analisis data dan interpretasi.
	►	Kesimpulan sama ada akan menerima atau menolak hipotesis yang dibuat pada awal eksperimen.
	►	Jika hipotesis ditolak, adalah perlu untuk mebuat hipotesis yang baru. Penyiasatan saintifik akan diadakan sekali lagi berdasarkan hipotesis baru.

Membuat Laporan
■ Format laporan

►

Laporan bertulis yang mengandungi matlamat, pernyataan masalah, hipotesis, pemboleh ubah, radas, bahan, prosedur, keputusan, perbincangan dan keputusan.

■ Contoh laporan:

Hubungan antara garam, air dan takat didih.

Tujuan: Untuk mengkaji kesan garam dalam air mendidih.

Penyata masalah (mengenal pasti masalah): Apakah kesan penambahan garam di dalam air mendidih?

Pemboleh ubah (mengenal pasti dan mengawal pemboleh ubah): ◉ Pemboleh ubah yang dimalarkan: Isipadu air suling ◉ Pemboleh ubah yang dimanipulasikan: Kehadiran garam ◉ Pemboleh ubah yang bergerak balas: Takat didih air suling

Hipotesis (membuat hipotesis): Takat didih air suling akan bertambah dengan kehadiran garam

Alat dan bahan (merancang penyiasatan): ◉ Alat: Bikar, spatula, termometer dan penunu Bunsen ◉ Bahan: Air suling dan garam

Prosedur (menjalankan penyiasatan): 1. Air suling dipanaskan sehingga mendidih. Suhu takat didih dicatatkan. 2. Eksperimen diulang dengan menambahkan garam ke dalam air suling.

Keputusan (mengumpul data): ◉ Takat didih untuk air suling sahaja : 100°C ◉ Takat didih untuk air suling + garam : 104°C

Analisis (menganalisis dan mentafsir data): 1. Takat didih air suling adalah pada 100°C 2. Apabila garam ditambahkan ke dalam air suling, takat didih meningkat pada 104°C

Kesimpulan (membuat kesimpulan): Garam terlarut dalam air akan meningkatkan takat didih air.

Kepentingan Kaedah Penyiasatan Saintifik
■ Menyediakan satu cara untuk mendapatkan pengetahuan saintifik baru.
■ Membantu meningkatkan kemahiran untuk berfikir secara kritikal, proses dan manipulasi.
■ Memupuk sikap yang betul di kalangan pelajar semasa menjalankan eksperimen.
■ Menghasilkan keputusan eksperimen yang berguna.
■ Menguji hipotesis untuk membuktikan dan menerangkan idea-idea saintifik yang hebat.
■ Membantu dalam memahami peraturan dan undang-undang tertentu dalam bidang sains.
■ Mengumpul data daripada eksperimen untuk rujukan pada masa hadapan.

✍ Contoh latihan 1.1(a)
Lengkapkan langkah-langkah kaedah penyiasatan saintifik dibawah (English)

✍ Contoh latihan 1.1(b)
Isikan tempat kosong dengan jawapan yang sesuai.

	1.	Kaedah __________penyiasatan saintifik adalah kaedah yang dijalankan mengikut peraturan-peraturan dan prinsip-prinsip sains yang betul dan sistematik.
	2.	__________Pembolehubah merupakan keadaan atau faktor yang boleh diubah dalam penyiasatan saintifik.
	3.	__________Membuat hipotesis adalah proses membuat kenyataan umum tentang hubungan antara pemboleh ubah yang dimanipulasi dan yang bertindak balas.
	4.	__________Membuat inferens ialah proses membentuk kesimpulan awal untuk menerangkan fenomena atau pemerhatian.

✍ Contoh latihan 1.1(c)
Pilih betul [✔] atau salah [✘] untuk kenyataan-kenyataan berikut.

Kenyataan
Semua hipotesis boleh dibuktikan benar.	✘
Pemerhatian ke atas alam sekitar tidak termasuk sebagai kaedah saintifik.	✘
Terdapat kajian saintifik yang dijalankan melibatkan data dalam bentuk kenyataan.	✔
Penyiasatan saintifik dilakukan melalui satu siri langkah-langkah yang sistematik dipanggil kaedah saintifik.	✔
Sesuatu kesimpulan awal dibuat berdasarkan pada pemerhatian awal.	✔
Semua siasatan saintifik yang dijalankan mestilah melibatkan data berangka.	✘

↶ My Sains SPM

1.2 Sikap Saintifik dan Nilai Murni dalam Kaedah Penyiasatan Saintifik→

⇲ Dapatkan latihan (objektif and subjektif), secara percuma untuk OS Android.

1.2 Sikap Saintifik dan Nilai Murni dalam Kaedah Penyiasatan Saintifik

Pengenalan Kepada Sikap Saintifik dan Nilai Murni
■ Selain mempunyai pengetahuan dan kecerdasan, ahli sains mesti mempunyai tertentu sikap positif dan nilai murni semasa menjalankan penyiasatan.
■ Antara sikap saintifik yang perlu diamalkan:

	►	Minat dan bersifat ingin tahu tentang alam sekeliling
	►	Jujur dan tepat dalam merekod dan mengesahkan data
	►	Bertanggungjawab terhadap keselamatan diri dan rakan serta terhadap alam sekitar

■ Contoh nilai murni yang perlu diamalkan termasuk:

	►	Menyedari bahawa sains merupakan salah satu cara untuk memahami alam
	►	Menghargai dan mengamalkan kehidupan yang bersih dan sihat
	►	Menghargai keseimbangan alam semula jadi
	►	Berhemah tinggi dan hormat menghormati
	►	Mensyukuri nikmat yang dikurniakan Tuhan

Keperluan untuk mengamalkan sikap saintifik dan nilai murni:
■ Mendapatkan keputusan yang lebih tepat dan tepat.
■ Menjadi pembuat keputusan yang berkesan.
■ Bersedia untuk berubah dan menyesuaikan diri dengan idea-idea baru.
■ Menjadi penyelesai masalah yang baik.
■ Menjadi penyelidik yang lebih bertanggungjawab dan kreatif.

✍ Contoh latihan 1.2(a)
Pilih jawapan yang betul.

Seorang pelajar menjalankan penyiasatan saintifik dengan cara yang teratur. Yang mana satu di nilai berikut diamalkan oleh pelajar?
	A.	Sabar
	B.	Jujur
	C.	Sistematik
	D.	Bertolak ansur
Penyiasatan saintifik adalah satu kaedah yang teratur yang digunakan untuk menyiasat masalah. Oleh itu, pelajar mestilah sistematik dalam menjalankan penyiasatan saintifik.

← 1.1 Kaedah Penyiasatan Saintifik

↶ My SPM Sains

⇲ Dapatkan latihan (objektif and subjektif), secara percuma untuk OS Android.